کدام ژن‌ها را از والدین خود به ارث می‌گیریم؟
نادیا زکالوند: در زمینه تعداد ژن‌هایی که زن‌ها و مردها از والدین خود به ارث می‌برند، تفاوت ناچیزی وجود دارد. ۵۰ درصد DNA زنان از پدر و ۵۰ درصد دیگر از مادرشان به ارث می‌رسد. اما در مورد مردان، ۵۱ درصد از DNA آن‌ها از مادر و ۴۹ درصد از پدرشان کسب می‌شود.
ژن‌های پدر
* قد: ما ژن‌های مربوط به قد را از هر دو والد به ارث می‌بریم، اما تأثیر ژن‌های IGF (فاکتور رشد شبه‌انسولین) که از سوی پدر منتقل می‌شود، قوی‌تر است و نقش عمده‌تری در رشد و افزایش قد ما دارد.
* مشکلات دندانی: ناهنجاری‌های دندانی، از جمله دندان‌های کج و دندان‌هایی که به سرعت خراب می‌شوند، معمولاً به ژن‌های پدر مرتبط هستند و به ما منتقل می‌شوند.
* جنسیت: جنسیت فرزند – زن یا مرد بودن – به‌وسیله کروموزوم‌های X و Y پدر تعیین می‌گردد؛ دو کروموزوم X به زنان و دستگاه XY به مردان تعلق دارد.
* ذخیره چربی: بدن ما دو نوع چربی قهوه‌ای و سفید را در خود جای داده است. درحالی‌که چربی قهوه‌ای که در متابولیسم گلوکز نقش دارد، از سوی مادر به ارث می‌رسد، چربی سفید مربوط به ذخیره انرژی بوده و از پدران به دست می‌آید. ذخیره بیش از حد چربی سفید می‌تواند به بیماری‌های قلبی و چاقی منجر شود.
ژن‌های مادر
* بیماری‌های میتوکندریایی: این بیماری‌ها به‌عنوان اختلالات ژنتیکی شناخته می‌شوند که به دلیل نقص و تغییرات در DNA میتوکندری به وجود می‌آیند. میتوکندری‌ها نقش حیاتی در تولید انرژی برای سلول‌های بدن دارند و این بیماری‌ها به‌واسطة ژن‌های مادر به فرزندان منتقل می‌شوند.
* مشکلات بینایی: ساختار و کارکرد چشم، به‌ویژه نزدیک‌بینی شدید معمولاً از مادر به فرزند به ارث می‌رسد. همچنین عارضه‌ای چون کوررنگی که بیشتر فرزندان پسر را تحت تأثیر قرار می‌دهد، نیز از سوی مادر انتقال می‌یابد.
* ویژگی‌های فیزیکی: برخی از مشخصات ظاهری همچون نوع و رنگ مو، رنگ پوست و حتی وجود وریدهای واریسی به ارثی از مادر وابسته است.
* هوش: تحقیقات نشان می‌دهد که در جنبه‌های ژنتیکی مرتبط با سطح هوش فرزندان، مادر تأثیرگذاری بیشتری دارد.
به‌علاوه، ویژگی‌هایی نظیر الگوی خواب، سرعت پیر شدن (غیر از تأثیرات محیطی)، متابولیسم بدن، اختلال بیش‌فعالی- نقص توجه، وضعیت روحی و خلق‌وخو، و استقامت بدنی هم به میزان بیشتری از مادر انتقال می‌یابند.
منبع: msn
