هجوم شرکت‌های چینی به بازار هوش مصنوعی؛ علی‌بابا با «کوئن ۲.۵» آمد
نسخه جدید سیستم «کوئن ۲.۵» (Qwen 2.5) روز چهارشنبه عرضه شد؛ نه‌تنها چند روز پس از موفقیت فراگیر سیستم دیپ‌سیک، بلکه در آغاز سال نوی قمری، یعنی زمانی که بیشتر مردم چین سر کار نیستند. کارشناسان گفتند که این موضوع احتمالا نشان‌دهنده شتاب شدید برای تولید سیستم‌های قدرتمند جدید [هوش مصنوعی] در داخل و خارج از چین است.
واحد رایانش ابری علی‌بابا در اعلامیه‌ای که در حساب رسمی وی‌چت خود منتشر کرد، با اشاره به پیشرفته‌ترین مدل‌های هوش مصنوعی متن‌باز اوپن‌ای‌آی و متا گفت: «کوئن ۲.۵-مکس تقریبا در تمامی بخش‌ها از جی‌پی‌تی-۴اُ (GPT-4o)، دیپ‌سیک-وی۳ و لاما-۳.۱-۴۰۵بی (Llama-3.1-405B) عملکرد بهتری دارد.»
انتشار دستیار هوش مصنوعی دیپ‌سیک در ۱۰ ژانویه، که مدل «دیپ‌سیک-وی۳» آن را پشتیبانی می‌کند، همراه با انتشار مدل «آر۱» در ۲۰ ژانویه، سیلیکون‌ولی را حیرت‌زده کرده و موجب سقوط سهام شرکت‌های فناوری شده است. هزینه‌های توسعه و میزان استفاده ظاهرا پایین این استارت‌آپ چینی سبب شده است که سرمایه‌گذاران درباره برنامه‌های هزینه‌کرد کلان شرکت‌های پیشرو هوش مصنوعی در ایالات متحده دچار تردید شوند.
اما موفقیت دیپ‌سیک در عین حال باعث رقابت شدید میان رقبای داخلی آن برای ارتقای مدل‌های هوش مصنوعی خود شده است.
دو روز پس از انتشار دیپ‌سیک-آر۱، شرکت بایت‌دنس، مالک تیک‌تاک، به‌روزرسانی مدل هوش مصنوعی اصلی خود را منتشر کرد و ادعا کرد که این مدل در آزمون «سنجش و ارزیابی هوش مصنوعی» (AIME)، که میزان درک و پاسخ‌دهی مدل‌های هوش مصنوعی به دستورالعمل‌های پیچیده را ارزیابی می‌کند، از «اُ۱» (o1) متعلق به اوپن‌ای‌آی، که تحت حمایت مایکروسافت است، عملکرد بهتری داشته است.
این ادعا مشابه گفته دیپ‌سیک بود که مدل آر۱ آن در چند شاخص عملکردی با اُ۱ اوپن‌ای‌آی رقابت می‌کند.
مدل دیپ‌سیک-وی۲، که نسل پیشین دیپ‌سیک-وی۳ است، پس از انتشار در ماه مه سال گذشته، رقابت شدیدی بر سر قیمت مدل‌های هوش مصنوعی در چین به راه انداخت.
اینکه دیپ‌سیک-وی۲ متن‌باز بود و به‌طور بی‌سابقه‌ای ارزان عرضه شد—تنها ۱ یوان (۰.۱۴ دلار) برای هر ۱ میلیون توکن (یا واحدهای داده‌ای که مدل هوش مصنوعی پردازش می‌کند)—باعث شد واحد رایانش ابری علی‌بابا کاهش قیمت‌هایی تا ۹۷ درصد را برای مجموعه‌ای از مدل‌های خود اعلام کند.
سایر شرکت‌های فناوری چینی نیز از این روند پیروی کردند، از جمله بایدو (Baidu)—که در مارس ۲۰۲۳ نخستین معادل چینی چت‌جی‌پی‌تی را منتشر کرد—و تنسنت (Tencent)، باارزش‌ترین شرکت اینترنتی چین.
لیانگ ونفنگ، بنیان‌گذار مرموز دیپ‌سیک، در مصاحبه‌ای نادر با رسانه چینی «ویوز» (Waves) در ژوئیه گفت که این استارت‌آپ «به رقابت بر سر قیمت اهمیت نمی‌دهد» و دستیابی به هوش مصنوعی جامع (AGI) هدف اصلی آن است.
اوپن‌ای‌آی هوش مصنوعی جامع را به‌عنوان سامانه‌های مستقلی تعریف می‌کند که در بیشتر امور مهم اقتصادی، عملکردی بهتر از انسان دارند.
در حالی که شرکت‌های فناوری بزرگ چینی مانند علی‌بابا صدها هزار کارمند دارند، دیپ‌سیک مانند یک آزمایشگاه پژوهشی فعالیت می‌کند و عمدتا فارغ‌التحصیلان جوان و دانشجویان مقطع دکترا از برترین دانشگاه‌های چین در آن مشغول به کارند.
لیانگ در مصاحبه خود در ژوئیه گفت که معتقد است بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری چین ممکن است برای آینده صنعت هوش مصنوعی چندان مناسب نباشند و هزینه‌های بالا و ساختارهای سلسله‌مراتبی آن‌ها را در تضاد با عملکرد سرراست سبک مدیریتی انعطاف‌پذیر دیپ‌سیک دانست.
او گفت: «مدل‌های پایه بزرگ به نوآوری مستمر نیاز دارند، توانایی‌های غول‌های فناوری محدودیت‌هایی دارند.»
