ترکیه و ساخت اولین جنگنده نسل پنجم تا اولین کامپیوتر کوانتومی /سالی پرتلاش برای کشور همسایه

غزال زیاری- در سال ۲۰۲۴ میلادی، ترکیه پیشرفت‌های حیرت‌انگیزی درزمینهٔ فناوری و چشم‌اندازهای دفاعی داشت و در مسیر خودکفایی، توانست تا در مواردی مثل پیشرفت در محاسبات کوانتومی و هوش‌مصنوعی، افزایش تلاش‌ها در حوزه فضایی و نقاط عطفی مثل اولین پرواز جت‌های جنگنده بومی خوش بدرخشد.

این تحولات نه‌تنها حاکمیت فناوری این کشور را بهبود بخشیده، بلکه ترکیه را به‌عنوان کشور نوظهوری در نوآوری جهانی فناوری در مقیاس بین‌المللی قرار داده است. آن‌ها به‌عنوان یک گام مهم، اولین کامپیوتر کوانتومی ترکیه را با همکاری شرکت دفاعی Aselsan و دانشگاه اقتصاد و فناوری TOBB در آنکارا راه‌اندازی کردند.

حالا و با بهره‌گیری از این کامپیوتر کوانتومی، ترکیه قادر خواهد بود تا در بازار کامپیوترهای کوانتومی به خودکفایی برسد.

دفاع و هوانوردی

در روز ۲۱ فوریه سال ۲۰۲۴ بود که Kaan، جت جنگنده بومی ترکیه اولین پرواز آزمایشی‌اش را انجام داد. این جت، اولین جت جنگنده نسل پنجم ترکیه است که در داخل این کشور تولید می‌شود و به‌زودی جایگزین ناوگان پیر ارتش ترکیه خواهد شد.

با تولید این جت جنگنده، ترکیه تبدیل به یکی از معدود کشورهای صاحب این فناوری می‌شود؛ آن‌هم با پروژه‌ای که در سال ۲۰۱۶ آغاز و در مارس ۲۰۲۳ راه‌اندازی شد.

از سوی دیگر در اکتبر سال ۲۰۲۴، پهپاد جنگی جدید کمپانیBaykar ، به نام Bayraktar TB۳ اولین ظهور عمومی‌اش را در Teknofest ، رویداد فناوری برتر ترکیه تجربه کرد. بدین ترتیب این پهپاد، به اولین وسیله هوایی بدون خدمه (پهپاد) در تاریخ هوانوردی جهان تبدیل شد که در یک باند کوتاه از روی یک کشتی بلند شد و بر روی آن فرود آمد.

در اواخر دسامبر سال ۲۰۲۴ نیز شرکت Piaggio Aerospace، به‌عنوان غول هوانوردی ایتالیا به شکل رسمی از خرید بایکار خبر داد.

دیگر دستاورد هوایی ترکیه در سال گذشته میلادی  Hürjet، جت تهاجمی سبک و بومی ترکیه بود که در جولای ۲۰۲۴ موفق شد تا در ارتفاع ۳۰۰۰۰ پایی به‌سرعت ۰.۹ ماخ برسد. این جت که سال گذشته میلادی، اولین پروازش را انجام داد، ثمره پروژه ساخت یک جت آموزشی پیشرفته و پروژه هواپیمای تهاجمی سبک است که در سال ۲۰۱۷ توسط صنایع هوافضای ترکیه (TAI) راه‌اندازی شده بود.

یکی از مهم‌ترین تحولات آن‌ها در سالی که گذشت، گنجاندن سامانه دفاع هوایی منطقه‌ای دوربرد (SIPER-۱)، قدرت بازدارندگی سامانه دفاع هوایی برنامه‌ریزی‌شده گنبد فولادی در فهرست نیروهای مسلح ترکیه (TSK) بود.

درعین‌حال، صادرات محصولات صنایع دفاعی و هوافضا در دوره ۱۱ ماهه ترکیه با رکوردشکنی، به ۵.۷۶ میلیارد دلار رسید.

سفرهای فضایی

دستیابی به قدرت فضایی، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علمی ترکیه در سال ۲۰۲۴ بود که اولین مأموریت باخدمه خود را انجام داد. در ۱۹ ژانویه، سرهنگ Alper Gezeravcı و سه فضانورد دیگر به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) سفر کردند. آن‌ها با موشک فالکون ۹ شرکت خصوصی اسپیس ایکس و از تأسیسات اسپیس ایکس در کیپ کاناورال فلوریدا به فضا پرتاب شدند.

این سرهنگ ترک و سه خدمه‌اش از اسپانیا، ایتالیا و سوئد بیش از ۳۰ آزمایش علمی را در ایستگاه فضایی بین‌المللی به‌عنوان بخشی از مأموریت Ax-۳ انجام دادند.

کپسول اژدهای اسپیس ایکس، حامل چهار مسافر فضایی، در ۱۲ فوریه به زمین بازگشت.

دیگر مأموریت فضایی مهم ترکیه در ماه ژوئن رقم خورد؛ در آن تاریخ، VSS Unity، یک تیم شش نفره در مأموریت Galactic ۰۷ به فضا ارسال شد که تووا جهانگیر آتاسور، دومین مسافر فضایی ترکیه، در قالب یک فضانورد تحقیقاتی همراه با همکارانش با موفقیت با یک پرواز فضایی زیر مداری از ایالت نیومکزیکوی آمریکا به پرواز درآمدند.

پرتاب ماهواره ارتباطی Türksat ۶A

علاوه بر این‌ها در ماه جولای، ترکیه موفق شد تا اولین ماهواره ارتباطی بومی‌اش به نام Türksat ۶A را توسط موشک فالکون ۹ اسپیس ایکس از فلوریدا با موفقیت به فضا پرتاب کند. این ماهواره ۴.۲۵ تنی برای کار در موقعیت مداری ۴۲ درجه شرقی طراحی‌شده و عمر مفید آن در مدار ۱۵ سال خواهد بود.

این ماهواره ترکیه، اروپا، شمال آفریقا، خاورمیانه و آسیا را پوشش می‌دهد و به ۴.۵ میلیارد نفر در بخش‌های تلویزیون، رادیو و ارتباطات اضطراری خدمات ارائه خواهد داد.

سرمایه گذاری بر رویدادهای مهم

سال گذشته میلادی سرمایه‌گذاری ترکیه درزمینهٔ فناوری خودروهای الکتریکی و چندین رویداد با تمرکز بر بخش دفاعی قابل‌توجه و پررونق بود.

در ماه جولای، کمپانی BYD چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده خودروهای الکتریکی جهان، برای سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری در ترکیه قراردادی را با وزارت صنعت و فناوری این کشور به امضا رساند و انتظار می‌رود تا کارخانه‌ای با ظرفیت تولید صد و پنجاه‌هزار خودرو و همچنین مرکز تحقیق و توسعه با سرمایه‌گذاری کل ۱ میلیارد دلاری در ترکیه بسازد.

طبق برآوردها، تولید این کارخانه در پایان سال ۲۰۲۶ آغاز خواهد شد و بدین ترتیب برای پنج هزار نفر شغل مستقیم ایجاد می‌گردد.

از سوی دیگر، شرکت انرژی و اتوماسیون برزیلی WEG برای تولید گیربکس‌های صنعتی، یک دستگاه انتقال قدرت مورداستفاده در سیستم‌های مکانیکی، با سرمایه‌گذاری ۲۹ میلیون دلاری کارخانه‌ای را در ترکیه تأسیس خواهد کرد.

در ماه اکتبر و در آدانا، Teknofest به‌عنوان رویداد برتر فناوری و هوافضای ترکیه، میزبان یک میلیون بازدیدکننده بود و در این رویداد پنج‌روزه شاهد مسابقات ویژه، نمایش‌های هوایی، نمایشگاه‌ها و کارگاه‌های آموزشی بودیم. این رویداد در سال‌های زوج در شهرهای مختلف ترکیه و در سال‌های فرد، در استانبول برگزار می‌شود.  

به‌علاوه در ماه اکتبر نمایشگاه SAHA، به‌عنوان رویداد مهم دفاعی ترکیه که توسط انجمن خوشه‌های دفاعی و هوافضای استانبول (SAHA) سازمان‌دهی می‌شود، در مرکز نمایشگاه استانبول برگزار شد. در این رویداد محصولات دفاعی پیشرفته از ترکیه و ۱۲۰ کشور خارجی به نمایش گذاشته شد.

این رویداد پنج‌روزه با حضور ۱۴۷۸ شرکت، ۱۷۸ نماینده خرید خارجی و ۳۱۲ مقام که ۲۵ نفر از آن‌ها وزیر بودند برگزار گردید.

منبع: dailysabah

۲۲۷۲۲۷