علت اهمیت صاف کردن صندلی‌ها در زمان فرود و برخاست هواپیما چیست؟
فاصله پنج سانتی‌متر شاید ناچیز به نظر برسد، اما قطعاً یک دلیل اساسی برای لزوم صاف کردن پشتی صندلی در هنگام فرود و بلند شدن هواپیما وجود دارد.
غزال زیاری: چنانچه اهل سفرهای هوایی باشید، احتمالاً به این جمله‌ها بارها برخورده‌اید: لطفاً صندلی‌های خود را به حالت عمودی برگردانید. در حینی که سرتان روی بالش گردنی قرار دارد و در حال خواب هستید، ممکن است مهماندار از شما بخواهد تا میز غذای جلویتان را جمع کرده و پشت صندلی خود را صاف کنید؛ اما علت این درخواست چیست؟ واقعاً چه دلیلی برای این کار وجود دارد؟
در حال حاضر، صندلی‌های هواپیما تنها حدود ۵ سانتی‌متر به عقب حرکت می‌کنند؛ در حالی که در گذشته، صندلی‌ها تا ۱۰ سانتی‌متر قابلیت جابجایی داشتند. با توجه به اینکه عرض متوسط صندلی‌های کلاس اقتصادی به ۴۴ سانتی‌متر می‌رسد، هر سانتی‌متر اضافی برای مسافرین حائز اهمیت است. به همین دلیل است که وقتی بر روی صندلی نشسته‌اید و احساس راحتی می‌کنید، غیرمستقیم از شما انتظار می‌رود تا صندلی خود را به حالت عمودی برگردانید.
با این حال، اگر از مطلبی که در پس این خواسته وجود دارد آگاه باشید، ممکن است با آن بهتر کنار بیایید. دلیل اصلی برای لزوم صاف نگه‌داشتن پشت صندلی در زمان بلند شدن و فرود، مسئله امنیت هواپیما است.
فقط ۹۰ ثانیه برای نجات
جان جی. نَنس، کارشناس امنیت پرواز در این زمینه می‌گوید: «در شرایط اضطراری، که کابین پر از دود شده باشد، حضور هیچ نوع مانعی نباید مانع از خروج سریع مسافران از هواپیما شود. وجود هر نوع موانعی، حتی مانند پشتی صندلی، ممکن است منجر به ازدحام و به تأخیر افتادن خروج ۱۵۰ یا ۱۸۰ نفر از یک هواپیمای آلومینیومی شود.»
از دهه ۱۹۶۰ میلادی، سازمان هوانوردی فدرال ایالات متحده (FAA) قانونی تعیین کرده است که به موجب آن، هواپیما باید قادر باشد طی ۹۰ ثانیه به طور اضطراری تخلیه شود تا ایمن شناخته شود. این استاندارد با وجود افزایش فشردگی فضای داخلی هواپیماهای جدید، هنوز معتبر است و هم‌زمان با رعایت آن از سوی دولت آمریکا و سازندگان هواپیما در سطح جهان، پابرجا باقی مانده است.
البته بسیاری از افراد این قانون را غیرعملی می‌دانند؛ زیرا تست‌ها در شرایط کاملاً کنترل شده انجام می‌پذیرند. ننس در این خصوص توضیح داد: «محل آزمایش این شرایط به طور غیررسمی باشگاه ورزشی بوئینگ نامیده می‌شد؛ چرا که در آزمایش‌ها تنها افراد سالم و ورزیده شرکت داشتند.» اگرچه در شرایط واقعی، تخلیه هواپیما ممکن است بیش از ۹۰ ثانیه به طول بینجامد، اما این مدت زمان هنوز تنها معیار قابل‌سنجش برای ایمنی محسوب می‌شود.
در دنیای واقعی، مسافران شامل کودکان، سالمندان و افرادی با مشکلات حرکتی می‌شوند. هرچند همه موارد غیرقابل کنترل هستند، اما شرکت‌های هواپیمایی تلاش دارند که شرایط (مانند صاف بودن صندلی‌ها و خالی بودن مسیر پاها) را تا حد امکان به شکل آزمون نزدیک کنند. ننس اشاره می‌کند: «به همین دلیل است که مهمانداران در این بالاترین سطح از استانداردها به دقت پایبندند.»
مکانیسم صندلی‌های هواپیما به چه شکل عمل می‌کند؟
بیشتر هواپیماهای تجاری در سرتاسر جهان از مکانیسم مشابهی برای نگه‌داشتن صندلی در حالت عمودی بهره می‌برند. ننس توضیح می‌دهد: «عملکرد جابجایی پشتی صندلی‌ها بر پایه یک قفل مکانیکی نیست، بلکه بر اساس یک سیستم هیدرولیکی کوچک است.»
از آغاز قرن بیستم و در زمانی که صندلی‌های هواپیماها از مواد حصیری ساخته می‌شدند، صنعت هوانوردی تحولاتی را تجربه کرده است؛ با این حال، مکانیسم قفل هیدرولیکی صندلی‌ها از سال ۱۹۴۷ میلادی به همین شکل باقی مانده است.
این سیستم تحت عنوان Hydrolok توسط شرکت P.L. Porter طراحی شده و به دلیل استحکام بالای آن، در تمامی خطوط هوایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گفته تولیدکننده، هر یک از قفل‌های Hydrolok برای حدود ۲۵۰٬۰۰۰ بار قابل‌استفاده است و با توجه به عمر مفید معمول هواپیماها که حدود ۳۰ سال است، این قفل‌ها به ندرت به تعویض نیاز خواهند داشت.
حفاظت از مسافران و شرکت هواپیمایی
یکی از عواملی که موجب شده استانداردهای ایمنی در صنعت هوانوردی طی سال‌ها بدون تغییر باقی بماند، این نگرش است که “اگر مشکلی نیست، چرا تغییر دهیم؟”
هرچند می‌توان صندلی‌ها را در حالت خمیده آزمایش کرد تا قابلیت آن‌ها را در شرایط اضطراری بسنجند، اما این عمل ممکن است تمام ساختار سیستم را زیر سؤال ببرد. ننس در این زمینه توضیح داد: «این کار مغایر با اصول و اهداف اصلی آزمایش‌ها خواهد بود. ماجرا با خطرناک‌ترین عبارت در صنعت هوانوردی شروع می‌شود: “ما همیشه همین‌طور عمل کرده‌ایم.”»
واقعیت این است که وقوع شرایطی که نیاز به این اقدام‌های ایمنی را طلب کند، بسیار نادر است. طبق بررسی تیم داده‌های Hearst Television، از سال ۱۹۷۰ میلادی تا به امروز، تنها ۸۷ سانحه مرگبار هوایی در آمریکا با بیش از ۱۰ مسافر ثبت شده و انجام هر تغییر بنیادی در استانداردهای آزمایش می‌تواند عواقب قانونی سنگینی برای تولیدکنندگان هواپیما به دنبال داشته باشد.
ننس افزود: «هر عنصری که مورد بررسی قرار می‌گیرد، می‌تواند منجر به شکایت و مسئولیت قانونی سنگینی شود. بنابراین ایجاد تغییر یا حتی پیشنهاد آن مسئله‌ای است که حائز اهمیت و جدیت بالایی می‌باشد.»
به همین دلیل و با توجه به اینکه هواپیماها در کدام کشور ساخته شوند، همگان موظف به رعایت استانداردهای بین‌المللی هستند. ننس یادآور می‌شود: «شرکت‌هایی نظیر بوئینگ، ایرباس، امبرائر و دیگران برای هواپیماهای خود استانداردهای ویژه‌ای دارند که به طور جهانی مورد تأیید است. تغییر در هر یک از این مولفه‌ها، چالش بزرگی برای سازمان‌های نظارتی در کشورهای مختلف به دنبال خواهد داشت.»
در نهایت، هیچکدام از شرکت‌های هواپیمایی یا مسافران نمی‌خواهند مسئولیت عدم رعایت استانداردهای ایمنی معتبر را بر عهده بگیرند. پس گرچه درخواست صاف کردن پشتی صندلی در هنگام فرود ممکن است کمی آزاردهنده باشد، اما هیچ‌کس نمی‌خواهد به آن فردی تبدیل شود که در صورت بروز حادثه، روند تخلیه را با مشکل مواجه کند.
منبع: popsci
۵۸۳۲۱
