فارس در گرمای خشکسالی و خاموشی می‌سوزد
مسئولان اظهار داشته‌اند که شهر بزرگ شیراز و منطقه صدرا بر شبکه‌های تأمین آب و برق شدیدترین فشار را وارد می‌کنند و اگر این وضعیت ادامه یابد، تابستان‌های آینده شاهد خاموشی‌های طولانی‌مدت و کاهش محسوس فشار آب خواهیم بود.
بر اساس آمار ارائه شده از سوی شرکت آب منطقه‌ای فارس، ذخیره‌سازی سدهای درودزن و ملاصدرا به پایین‌ترین میزان خود در طول ۱۵ سال اخیر رسیده و برداشت‌های بی‌رویه از منابع زیرزمینی باعث شده است که آبدهی بسیاری از چاه‌ها به کمتر از نیمی تقلیل یابد.
همچنین، شرکت توزیع نیروی برق فارس گزارش داده که اوج مصرف برق در روزهای گرم تابستان، به ویژه در شیراز و مناطق جغرافیایی اطراف، بارها از ظرفیت تولید فراتر رفته و شبکه انتقال قدیمی قادر به تحمل این فشار نیست.
کارشناسان برآنند که این بحران در دو بُعد به هم مرتبط است؛ تأمین آب شرب و کشاورزی به برق پایدار احتیاج دارد و تولید برق نیز بدون دسترسی به منابع آبی کافی میسر نمی‌باشد. این “وابستگی متقابل” موجب شده است که هرگونه اختلال در یکی از این بخش‌ها به سرعت بر دیگری اثر بگذارد.
علاوه بر خشکسالی و تغییرات اقلیمی، توسعه ناپایدار مناطق مسکونی در غرب و شمال غرب شیراز، افزایش جمعیت در صدرا و اجرای پروژه‌های بزرگ صنعتی بدون زیرساخت‌های مناسب، فشار مضاعفی بر منابع آب و برق استان تحمیل کرده است.
بسیاری از طرح‌های آبرسانی و نیروگاه‌های خورشیدی که می‌توانستند به کاهش این مشکلات کمک کنند، به دلیل کمبود اعتبار یا تأخیر در اجرای آن‌ها هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌اند.
مسئولان استانی راهکارهایی نظیر مدیریت جدی مصرف در بخش‌های خانگی و کشاورزی، گسترش شبکه برق، بازچرخانی آب در صنایع، پیاده‌سازی آبیاری نوین و بهره‌برداری وسیع از انرژی‌های تجدیدپذیر را پیشنهاد داده‌اند، اما کارشناسان به این نکته اشاره دارند که زمان برای اصلاح این وضعیت به شدت محدود است. ادامه حالت فعلی می‌تواند فارس، به ویژه شهرهای شیراز و صدرا، را در سال‌های آتی با تابستان‌های داغ‌تر، کم‌آب‌تر و تاریک‌تر مواجه سازد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در این راستا بیان کرد که موضوع ناترازی انرژی و به ویژه ناترازی در برق، مشکلی ملی است که در سراسر کشور مشاهده می‌شود و دلایل متعددی برای آن وجود دارد.
سید اسماعیل حسینی با اشاره به خسارات و چالش‌های ناشی از ناترازی انرژی در کشور اظهار داشت: این شرایط علاوه بر آسیب‌های مالی، فشار زیادی بر تولیدکنندگان وارد آورده است؛ تعلق خاطر تولیدکنندگان به کشور باعث می‌شود تا سکوت کنند و تلاش کنند مشکلات را تحمل نمایند، اما این وضعیت تا چه زمانی می‌تواند ادامه یابد؟
نماینده شیراز و زرقان توضیح داد: در حوزه برق، در چند دهه اخیر باید اقداماتی صورت می‌گرفت که متأسفانه انجام نشده است و این مسأله سبب انباشته شدن مشکلات شده است. در زمینه‌های تولید، انتقال و توزیع برق، مصرف و اقتصاد برق، طبق قوانین مشخص باید اقدامات متعددی انجام می‌شد که عمده این اقدامات در سال‌های گذشته اجرایی نشده و کافی نبوده است.
وی افزود: نیروگاه‌ها نیاز به توسعه داشتند، شبکه‌های انتقال و توزیع باید دچار نوسازی می‌شدند و تلفات کاهش می‌یافت، تجهیزات مصرف باید بهینه می‌شد و فرهنگ مصرف مردم باید اصلاح می‌گردید و قیمت‌گذاری برق هم باید به شکل منصفانه‌تری صورت می‌گرفت که به هر دلیلی این موارد به طور کامل محقق نشده‌اند.
سوءمدیریت‌ها و ترک فعل‌های گذشته
حسینی با تأکید بر اینکه وضعیت کنونی ناشی از سوءمدیریت‌ها و ترک فعل‌های گذشته است و این مشکلات خاص دولت کنونی نیست، تصریح کرد: در ماه‌های اخیر مدیران وزارت نیرو تغییر زیادی نداشته‌اند و تیم قبلی همچنان در مسئولیت‌ها قرار دارند؛ همچنین هر سال مصرف برق به میزانی افزایش می‌یابد که بیش از افزایش تولید است، بنابراین طبیعی است که از زمانی به بعد مصرف از تولید پیشی بگیرد.
وی ادامه داد: سال گذشته حدود ۱۷ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق افزوده شد که ۱۴ هزار مگاوات آن در تابستان به بهره‌برداری رسید و حدود ۳۶ هزار مگاوات هم برنامه‌هایی برای مدیریت مصرف تعریف شده است تا مصرف مشترکان پرمصرف صنعتی و تجاری محدود شود. این اقدامات باعث شده که روند افزایش مصرف متوقف شد و پیک مصرف امسال نسبت به سال گذشته افزایش نداشته باشد.
فارس در بحران کم‌آبی و خاموشی به سر می‌برد
مدیریت خاموشی‌ها باید به صورت عادلانه صورت گیرد
وی ضمن تأکید بر لزوم عادلانه بودن مدیریت خاموشی‌ها اعلام کرد که سهمیه خاموشی‌ها در استان‌ها مشخص گردیده است.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس یادآور شد: در سطح شهرستان شیراز، معمولاً خاموشی‌ها نباید بیشتر از دو ساعت و نیم طول بکشد و مناطقی که دارای اهمیت حیاتی مانند بیمارستان‌ها، مراکز نظامی و تأمین آب شرب هستند، از قطع برق مستثني می‌شوند؛ اما به دلیل شرایط بحرانی شبکه و کنترل برخی فیدرها از تهران، گاهی قطع برق بیشتر از حد معمول نیز قدری طولانی‌تر می‌شود که این موضوع در حال پیگیری است.
در حوزه آب، هدررفت گسترده‌ای وجود دارد
حسینی در ادامه گفت: دو مشکل اصلی در حوزه آب، خشکسالی و مدیریت منابع آبی است، و با اینکه وضعیت آب در استان فارس نسبتاً مناسب است، اما بیش از ۹۰ درصد مصرف آب در کشور در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد که با هدررفت زیاد همراه است. روش‌های سنتی آبیاری، ضعف در آبخیزداری و زنگ‌زدگی شبکه انتقال آب از عوامل اصلی این هدررفت محسوب می‌شود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس در خصوص وضعیت آب در استان فارس بیان کرد: علی‌رغم خشکسالی‌های موجود، تدابیر مناسبی در حوزه تأمین آب شرب شهرستان شیراز اتخاذ شده است و وضعیت به شکل نسبی مطلوبی برقرار است؛ قطعی‌های پایدار آب وجود ندارد و بیشتر مسائل مرتبط جزئی و ناشی از حوادث بوده و مشکل کمبود آب حاد نیست.
نماینده شیراز و زرقان در مجلس تصریح کرد: بار جمعیتی در اطراف شیراز، بخصوص در شهر صدرا، در حال افزایش است و روند مشابهی در زمینه مسکن ملی نیز در حال انجام است؛ امیدواریم با افزایش بارش‌ها، بخشی از این مشکلات کاهش یابد، زیرا در شرایط خشکسالی کنونی وضعیت به هیچ وجه ایده‌آل نیست.
ذخایر آب شرب برای مصارف ضروری باید آزاد گردد
حسینی همچنین بر ضرورت اصلاح الگوی مصرف تأکید کرد و گفت: در برخی موارد، آب شرب برای مصارف صنعتی استفاده می‌شود؛ به طور مثال، برای پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و شرکت‌های لبنی آب شرب تأمین می‌شود، در حالی که می‌توان از پساب تصفیه‌خانه‌ها در این بخش‌ها بهره‌مند شد تا از این طریق ظرفیت آب شرب برای مصارف اساسی آزاد گردد.
وی افزود: در زمینه انتقال آب نیز پروژه مهمی به دست بخش خصوصی در حال اجراست که با برخی ممانعت‌ها مواجه شده، اما متوقف نشده است؛ این پروژه به انتقال آب از خلیج فارس به استان مربوط می‌شود و پیگیری‌های لازم در این زمینه ادامه دارد.
فارس در بحران کم‌آبی و خاموشی دچار مشکل جدی است
کاهش ۵۰ درصدی ذخایر آبی سدها
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: با این وجود، به علت کاهش ذخایر آبی سدها که حدود ۵۰ درصد کمتر از سال گذشته است، تولید برق آبی تقریباً ۱۲هزار مگاوات کاهش یافته است و با اینکه تولید نیروگاه‌های حرارتی و تجدیدپذیر افزایش یافته، این کاهش باعث بروز خاموشی‌ها شده است.
استیضاح وزیر نیرو با امضای بیش از ۸۰ نماینده
حسینی درباره استیضاح وزیر نیرو بیان کرد: این موضوع با امضاء بیش از ۸۰ نماینده مطرح شده و در جلسات هفتگی کمیسیون انرژی مجلس که با حضور وزیر نیرو و معاونان برگزار می‌شود، انتقادات فنی و جدی مطرح شده است.
حسینی بر این نکته تأکید کرد که مشکلات آب و انرژی کشور ناشی از دهه‌ها سوءمدیریت و ترک فعل است که جبران آن نیازمند همت، مدیریت صحیح و اصلاح ساختارهاست.
