افزایش سطح دریا و فرونشست در میامی/ مطالعات استاد ایرانی مرکز تحقیقات علوم زمین آلمان
به گزارش خبرآنلاین، ساکنان مجتمع مسکونی چمپلین در زمانی که فاجعه انسانی در ساعات اولیه صبح ۲۴ ژوئن ۲۰۲۱رخ داد و در آن بخشهایی از ساختمان دوازدهطبقهای در حومه میامی ایالت فلوریدا فروریخت در خواب بودند. در مجموع ۹۸ نفر جان خود را از دست دادند. ساختمان به طور کامل تخریب شد. یک قاضی برای آسیبدیدگان و خانوادههایشان غرامتی بیش از یک میلیارد دلار تعیین کرد.
تحقیقات در مورد علت فاجعه پیچیده بود. سهلانگاری در ساخت ساختمان در اوایل دهه هشتاد، افزودن یک طبقه اضافی به ساختمان و همچنین نشست محلی زمین به عنوان عواملی احتمالی شناخته شدند. زمینشناسان در این مورد از واژه “نشست” استفاده میکنند.
یک مطالعه جدید در مجله علمی Earth and Space Science اکنون با استفاده از دادههای راداری ماهوارهای نشان میدهد که ممکن است بسیاری دیگر از آسمانخراشها در امتداد سواحل میامی از این پدیده نشست تأثیر پذیرفته باشند.
مهدی معتق، استاد ایرانی مرکز تحقیقات علوم زمین در آلمان و یکی از نویسندگان مقاله، در گفتگو با مجله اشپیگل میگوید: «این اندازهگیریها یک هشدار هستند، ساختمانهای آسیبدیده اکنون باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد.»
این تیم تحقیقاتی با استفاده از یک بسته نرمافزاری که خودشان توسعه دادهاند و به طور عمومی در دسترس است، بیش از ۳۰۰ داده ماهوارهای از سالهای ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۳ را تحلیل کردهاند. از میان ۱۹۷ ساختمانی که مورد بررسی قرار گرفتند، ۳۵ ساختمان به طور تهدیدآمیزی نشست کرده بودند. در برخی موارد، خانهها تا هشت سانتیمتر پایینتر از اندازهگیریهای اولیه قرار گرفته بودند. به ویژه نوار ساحلی شمالی میامی بیچ، مانند سانی آیزل بیچ، بال هاربر و سرف ساید تحت تأثیر قرار گرفته بود. سرف ساید جایی است که مجتمع چمپلین قرار داشت.
بیشتر بخوانید:
نتایج تحقیقات دو محقق ایرانی در یک نشریه جهانی/ نرخ فرونشست در یکی از استانها «وحشتناک» تعریف شده است
چه عواملی در این امر نقش داشتهاند؟
عوامل مختلفی میتوانند در این امر نقش داشته باشند، اما به گفته معتق عامل اصلی، زمینشناسی است. وی در گذشته نیز فرونشست شدید زمین در تهران، پایتخت ایران، را به دلیل برداشت بیش از حد آبهای زیرزمینی اثبات کرده بود.
در مورد میامی، به نظر میرسد ویژگیهای زمینشناسی در زیرزمین بخش مهمی از مشکل باشند. بهویژه تغییرات خزنده در لایههای شن که در زیرساختهای سنگ آهکی منطقه محبوس شدهاند. یکی از دلایل این پدیده، فشار ناشی از وزن ساختمانهای جدید است که میتواند باعث تغییر شکل لایههای شن شود، به طوری که دانههای شن جابهجا و فشرده میشوند – حتی سالها پس از اتمام ساختوساز.
همچنین ورود آب باران میتواند باعث تغییر لایهها در زیرزمین شود، زیرا این آب کلسیم را از خاک جدا میکند که در غیر این صورت باعث تثبیت آن میشود. همچنین تغییرات جزر و مد که فشار بر زیرزمین وارد میآورد، میتواند تأثیرگذار باشد. به گفته مهدی معتق، افزایش سریعتر سطح دریا که حتی پیش ازاین در میامی نیز مشاهده میشود – به طوری که در چهار دهه گذشته، میزان افزایش سطح دریا در این منطقه به طور متوسط بیش از ۲۰ سانتیمتر بوده است – در ایجاد نشست سازهها نقش مستقیمی ندارد. چرا که این ساختمانها درعمق از ابتدای ساخت به طور کامل با آب اشباع شدهاند.
ماهواره اروپایی ماهوارههای راداری مانند Sentinel-۱یا ماهواره آلمانی TerraSAR-Xامکان اندازهگیریهای مستقل از وضعیت جابهجایی زمین را فراهم میکنند. با استفاده از روش اصطلاحاً تداخل سنجی ماهوارهای، میتوان جابهجاییهای اجسام را در محدوده میلیمتر تا سانتیمتر شناسایی کرد.
در این روش، ناحیه مورد نظر در زمین از حداقل دو موقعیت مکانی متفاوت در فضا تصویربرداری میشود. سپس با پردازشهای راداری در هر دو موقعیت، تغییر فاصله بین موقعیت ماهواره و تارگت زمینی اندازهگیری میشود – اگرچه در عمل همیشه اینطور نیست: برای مثال، تغییرات در مجتمع چمپلین در زمان قبل از فرو ریختن آن در دادهها یافت نشد. محققان احتمال میدهند که بخش فروریخته ساختمان به دلیل زاویه خاص سنسور راداری به درستی ثبت نشده باشد.
بخشی از این پروژه تحقیقاتی توسط وزارت حملونقل فدرال آلمان تأمین مالی شده بودکه در آن یک بسته نرمافزاری به نامSARvey توسعه داده شد. این نرم افزار اکنون به صورت رایگان و بدون هزینه قابل دسترسی برای همگان است.
این روش همچنین میتواند برای نظارت بر زیرساختهای فرسوده حملونقل آلمان مانند پلها از فضا استفاده شود. معتق در پاسخ به سوال اشپیگل میگوید: «تیم تخصصی تحت نظارت وی آمادگی کامل برای این کار را دارد.»
منبع: theguardian
۴۷۲۳۲