آیا از گوش دادن به موسیقی هیچ خوشایندی احساس نمی‌کنید؟ محققان علت آن را شناسایی کردند
برخی از افراد هیچ‌گونه لذتی از شنیدن موسیقی نمی‌برند. این اشخاص از لحاظ شنوایی کاملاً سالم‌اند و از بسیاری از تجربیات دیگر زندگی بهره‌مند می‌شوند، اما به دلایل نامشخص، موسیقی در آنان هیچ واکنشی ایجاد نمی‌کند. محققان معتقدند که این ویژگی رفتاری دلیلی بر وجود قطعی که میان شبکه شنوایی و شبکه پاداش در مغز وجود دارد، محسوب می‌شود.
به نقل از بهداشت نیوز، بیشتر تحقیقات در زمینه سیستم پاداش انسانی بر این تصور استوارند که «حساسیت به لذت» ویژگی‌ایی کلی و واحد است که تمامی محرک‌های لذت‌بخش را در برمی‌گیرد. اما حدود یک دهه پیش، جمعی از دانشمندان با شناسایی وضعیتی به نام «ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی»، وارد چالش با این نظریه شدند. در این وضعیت، افراد از موسیقی لذت نمی‌برند اما به سایر محرک‌های لذت‌بخش پاسخ مثبتی نشان می‌دهند. اکنون همان گروه در دانشگاه بارسلونا، مکانیسم بنیادین این تفاوت را شناسایی کرده‌اند.
ژوزپ مارکو-پالارس، نویسنده این پژوهش، بیان می‌کند که ناتوانی در لذت بردن از موسیقی ناشی از ارتباط ناکافی میان شبکه شنوایی مغز و مدار پاداش آن است و نه نتیجه یک اختلال عملکردی در این بخش‌ها. این قطع ارتباط سبب می‌شود که موسیقی نتواند به‌اندازه کافی سیستم‌های پاداش را تحریک کند تا فرد احساس لذت کند.
مارکو-پالارس اضافه می‌کند: «ممکن است مکانیزمی مشابه نیز در پس تفاوت‌های فردی در واکنش به سایر محرک‌های لذت‌بخش وجود داشته باشد. بررسی این مدارها می‌تواند به تحقیقاتی نوین درباره تفاوت‌های فردی و اختلالات مرتبط با پاداش چون بی‌لذتی، اعتیاد یا اختلالات غذایی منجر شود.»
بر اساس گزارش نیواطلس، گروه پژوهشی برای شناسایی افرادی که ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی دارند، پرسشنامه‌ای به نام پرسشنامه پاداش موسیقی بارسلونا (BMRQ) طراحی کرده‌اند. این ابزار پنج جنبه از نحوه تعامل افراد با موسیقی را ارزیابی می‌کند:
چگونه موسیقی احساسات آن‌ها را برمی‌انگیزد.
چگونه موسیقی می‌تواند به آن‌ها در بهتر شدن یا تغییر حال و هوایشان کمک کند.
چگونه موسیقی موجب ایجاد یا تقویت ارتباطات اجتماعی بین افراد می‌شود.
آیا موسیقی آن‌ها را به رقصیدن یا حرکت کردن ترغیب می‌کند یا نه.
و آیا افراد از طریق جستجو، جمع‌آوری یا تجربه موسیقی‌های جدید، به دنبال تازگی و تنوع هستند یا خیر.
افراد دچار ناتوانی ویژه در لذت بردن از موسیقی، در تمامی این پنج بُعد نمرات پایینی را کسب می‌کنند. آن‌ها به‌سختی قادر به شناسایی آهنگ‌های محبوب خود هستند، به‌ندرت از شنیدن موسیقی احساس هیجان می‌کنند و واکنش عاطفی کمتری به موسیقی نشان می‌دهند، بااین‌حال در برابر سایر پاداش‌های مانند پول به طور طبیعی واکنش نشان می‌دهند.
تصویربرداری‌های مغزی نیز تأییدی بر این فرضیه قطع ارتباط ارائه می‌دهند. در مغز شنوندگان معمولی، اسکن‌ها نشان‌دهنده فعالیت بیشتری در نواحی مانند هسته آکومبنس، بخشی از سیستم پاداش مغز، هنگام شنیدن موسیقی دلپذیر است. اما در افرادی که از موسیقی لذت نمی‌برند، تصاویر MRI نمودار کاهش فعالیت مغز در پاسخ به موسیقی را نمایش می‌دهد، در حالی که واکنش مغز به دیگر لذت‌ها طبیعی باقی می‌ماند. مارکو-پالارس همچنین می‌افزاید: «به‌طور مثال، فردی که بی‌لذتی اختصاصی نسبت به غذا دارد، ممکن است دچار نقصی در ارتباط بین بخش‌های پردازش غذا و مدار پاداش شود.»
هنوز در مورد علت بروز شرایطی نظیر ناتوانی در لذت بردن از موسیقی مباحث و سؤالاتی وجود دارد. مطالعه تازه نقش کلیدی ژنتیک و محیط را مطرح کرده و به پیشینه‌هایی از آسیب‌های مغزی که می‌توانند منجر به از دست رفتن ی حس لذت شوند، اشاره می‌کند.
این تحقیقات در مجله‌ی Trends in Cognitive Sciences منتشر شده است.
منبع: زومیت
