آمار تکاندهنده میرسلیم از تعداد فوتی‌های سالانه در تهران بر اثر آلودگی هوا
مصطفی میرسلیم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌وگویی با اشاره به ارزش حقیقی نفت و گاز، بیان کرد: نفت و گاز و نیز ذغال سنگ از منابع هیدروکربوری است، یعنی ترکیب شیمیایی آن از هیدروژن و کربن است که هر دو قابلیت ترکیب بسیار خوبی با اکسیژن دارند؛ بنابراین از نفت و گاز در حضور هوا به واکنش احتراقی خوبی می‌رسیم که اگر به صورت کامل انجام گیرد، محصول آن CO ۲ یا انیدرید کربنیک و H ۲ O یا بخار آب است و، چون گرمای معتنابهی از این احتراق حاصل می‌شود، اشتبا‌ها نفت و گاز را سوخت یا منبع انرژی تلقی کرده‌اند در حالی که اصل این فکر که هر چیزی که خوب محترق شود فقط سوخت است اشتباه بزرگی است.
وی اظهار کرد: مثلا الماس نیز که یک هیدروکربور است و مانند ذغال سنگ بسیار خوب محترق می‌شود و از احتراق آن گرمای خوبی به دست می‌آید، اما هیچ‌کس به این فکر نمی‌افتد که الماس را منبع انرژی تلقی کند. بعلاوه، احتراق همان واکنش ترکیب با اکسیژن هوا است، چه بسا واکنش‌های دیگری باشد که محصول آن بسیار ارزشمندتر از گرمای احتراق باشد و آلودگی‌های آن را هم نداشته باشد.
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه CO ۲ و H ۲ O آلاینده نیستند، بیان کرد: البته اگر در جو مقدار CO ۲ افزایش یابد، محیط جو به محیطی شبیه گلخانه تبدیل می‌شود که نتیجه آن افزایش دمای متوسط جو و آثار وخیم مترتب بر آن است نظیر به هم خوردن تعادل گرمایی جو و ذوب شدن یخ‌های قطبی و یخچال‌های کوهستانی و افزایش سطح آب دریا‌ها که خسارات آن را در سال‌های اخیر مشاهده می‌کنیم. به این نوع اختلال جوی و اقلیمی، آلودگی گرمایی هم گفته شده‌است؛ اما نکته مهم این است که اغلب احتراق‌ها در اجاق‌ها و کوره‌ها و نیروگاه‌ها یا قوای محرکه درونسوز در خودروها، غیر CO ۲ و H ۲ O مواد نیمه محترق و نامطلوبی تولید می‌کند نظیر مونوکسید کربن و مواد حلقوی و اکسید‌های ازت و در صورت وجود گوگرد در سوخت، اکسید‌های گوگرد هم متصاعد می‌شود که همگی سمی‌اند و به سلامتی ضرر می‌زنند و باعث سکته و مشکلات تنفسی و حساسیت‌های مزاحم می‌شوند.
آلودگی هوا سالانه جان هزاران نفر را در کشور می‌گیرد
وی تاکید کرد: در کشور خود ما در اثر آلودگی هوا سالانه هزاران نفر، مثلا در تهران بیش از ۲۰ هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند و این ضایعه اسفناکی است. راهکار مواجهه با این معضل نیز این بوده که اول به تدریج منبع انرژی خود را از نفت و گاز به منابع تجدید پذیر تغییر دهیم. در میان مدت باید برسیم به نیروگاه‌های خورشیدی، خودرو‌های عمومی و دو نیرو و بالاخره برقی و اساسا باید حامل انرژی به جای نفت و گاز، برق قرار گیرد. در کوتاه مدت باید معاینه فنی خودروها را بسیار جدی گرفت و هیچ خودروی بدون پس پالایشگر نباشد و تمام خودرو‌های فرسوده بویژه موتورسیکلت‌های فرسوده اسقاط شوند که اگر آنها اسقاط نشوند انسان‌ها سقط خواهند شد. بعلاوه باید به شرایط اقلیمی دقت کرد و در طرح‌های جامع شهری تراکم جمعیت و بلندمرتبه سازی به اندازه‌ای منظور شود که امکان دفع و حذف آلاینده‌ها با جریان طبیعی هوا از دست نرود؛ این بلایی است که در چند شهر بزرگ کشور رخ داده به‌ویژه در تهران.
تغییر سوخت از فرآورده‌های نفتی به گاز طبیعی کشور را از فاجعه‌ای عظیم نجات داد
وی در ادامه با اشاره به فواید عدم استفاده از نفت و گاز به عنوان سوخت، بیان کرد: تغییر رفتار باید بتدریج انجام گیرد. در مرحله‌ای تغییر سوخت از فرآورده‌های نفتی به گاز طبیعی موجب شد کشور از فاجعه‌ای عظیم نجات پیدا کند و این سیاست خوبی بود که سی سال پیش اتخاذ و کشور را از شرایط حاد مرگبار رهانید، اما امروز باید به سمت انرژی تجدید پذیر برویم. نفت و گاز از مواد معدنی بسیار ارزشمند است که در روزگاری به نفت می‌گفتند طلای سیاه، نه به خاطر بهره‌برداری سوختی بلکه به خاطر امکان تبدیل آنها به مواد میانی در صنعت پتروشیمی و محصولات نهایی با دوام مصرفی که امروزه بدون آنها، زندگی بسیار مشکل می‌شود.
میرسلیم خاطرنشان کرد: در این جا خوب است تأکید کنم که قابلیت‌های گاز طبیعی در کاربرد‌های پتروشیمی و صنعتی بسیار ساده‌تر و پاک‌تر است؛ لذا قدر گاز طبیعی را باید بیشتر بدانیم. ارزش افزوده تبدیل نفت در پالایشگاه به فرآورده‌های سوختی در حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد است، در حالی که صد‌ها فرآورده غیرسوختی و با دوام از نفت و گاز بدست می‌آید که به طور متوسط ارزش افزوده آن را ۴ تا ۵ برابر می‌کند و حتی محصولات ویژه‌ای حاصل می‌شود که ارزش افزوده آنها ده‌ها هزار برابر نفت و گاز اولیه است و اغلب این محصولات قابلیت بازیافت دارند، برخلاف احتراق.
وی در ادامه با اشاره به زیان‌های سوزاندن نفت و گاز، تصریح کرد: تخریب محیط زیست با انتشار آلودگی‌های متعدد، از دست دادن منابع سرشار و ارزشمند هیدروکربوری با روند کنونی مصرف، تا حدود ۵۰ سال دیگر، از دست دادن منافع مهم اقتصادی و اجتماعی، منافعی که باعث اشتغال مولد و رشد و پیشرفت کشور می‌شود و عمر مخازن ما را بدون در نظر گرفتن فرآیند‌های بازیافت به بیش از ۵۰۰ سال می‌رساند، از جمله زیان‌های سوزاندن نفت و گاز به شمار می‌رود.
وی در پایان بیان کرد: اشتباه بزرگتر آن است که در کشور ما دو شبکه سراسری انرژی ایجاد کرده‌ایم با سرمایه‌گذاری‌های هنگفت برای لوله کشی‌ها و احداث ایستگاه‌های تنظیم فشار. بخش مهمی از این سرمایه‌گذاری، کلا با کاهش فشار گاز، اتلاف خواهد شد و این به مفهوم ضایع کردن سرمایه‌های میهنی است که نمایندگان مجلس باید برای صیانت از آن تعصب بورزند. با این دید، ایجاد پالایشگاه جدید برای تبدیل به سوخت منطق قوی ندارد، ولی برای پتروپالایش مناسب است. در برنامه ریزی این نکات مهم نباید تحت تأثیر مسائل زودگذر سیاسی فدا شود و پیشرفت کشور را به مخاطره اندازد.
