انواع حساسیت های پوستی را بشناسید!
حساسیت پوستی از جمله بیماری‌های شایع فصلی در بین افراد است. تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که بیش از 600 میلیون نفر در جهان مبتلا به حساسیت هستند که یکی از شایع‌ترین انواع آن، حساسیت پوستی است. انواع حساسیت های پوستی به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند؛ به عنوان مثال، قرار گرفتن در معرض برخی گیاهان سمی، مواد شیمیایی و مصرف برخی از داروها و مواد غذایی باعث بروز حساسیت‌های پوستی می‌شوند.
علت و شناخت انواع حساسیت پوستی به راحتی امکان‌پذیر نیست و حتماً باید توسط پزشک متخصص آلرژی بررسی شود. پزشک بر‌اساس علائم شما، نوع حساسیت را شناسایی و روش درمان را تجویز می‌کند. پس از مطالعه این مقاله با انواع آلرژی پوستی آشنا شده و به راحتی می‌توانید از بروز آن‌ها جلوگیری کنید.
حساسیت پوستی چیست؟
بدن ما باید با انواع تهدیدات دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم، از جمله باکتری‌ها و ویروس‌ها مقابله کند. بدن از سیستم ایمنی خود می‌خواهد تا در هنگام حمله این باکتری‌ها و ویروس‌ها از خود دفاع کند. گاهی اوقات سیستم ایمنی بیش از حد واکنش نشان می‌دهد و حتی زمانی که هیچ خطری وجود ندارد، وارد عمل می‌شود که واکنش‌های آلرژیک نتیجه این وضعیت است.
آلرژی شامل شناسایی نادرست عناصر بی‌ضرر (آلرژن‌ها) و واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به آن‌ها است. آلرژی دارای علائم و نشانه‌های مختلفی از عطسه تا بثورات پوستی در قسمت‌هایی از بدن مانند چشم‌ها، بینی، ریه‌ها، روده و پوست است.
علائم رایج آلرژی یا حساسیت پوستی
- کهیر
- خارش
- سرخی
- تورم
- برآمدگی‌های برجسته
- پوسته‌پوسته شدن (پوسته شدن پوست)
- پوست ترک‌خورده
چه چیزی باعث آلرژی پوستی می‌شود؟
واکنش‌های پوستی آلرژیک می‌تواند پس از قرارگرفتن در معرض آلرژن‌های مختلفی رخ دهد، برخی از این آلرژن‌ها شامل موارد زیر است:
- لاتکس
- شوره یا موی حیوانات خانگی
- دمای سرد یا گرم
- گرده گل‌ها
- گرد و غبار
- نور خورشید
- برخی مواد غذایی
- ادویه
- حشرات
- مواد مخدر
انواع حساسیت های پوستی
به طور کلی انواع حساسیت های پوستی که به دلیل قرارگرفتن در معرض عوامل مختلفی ایجاد می‌شود، شامل موارد زیر است:
کهیر
کهیر، یکی از حساسیت‌های پوستی شایع در کودکان و بزرگسالان است که در علم پزشکی با عنوان اورتیکاریا (Urticaria) شناخته می‌شود. این نوع حساسیت باعث ایجاد تورم، خارش، التهاب و سوزش در پوست کل بدن یا بخش‌هایی از آن می‌شود. بروز کهیر در پوست بدن به دلیل فعال شدن برخی از سلول‌های ایمنی پوست (ماست سل) است.
علائم این حالت عبارتند از:
- احساس خارش در پوست
- قرمز شدن پوست
- التهاب و برآمدگی پوست
- سفید شدن قسمت ملتهب بعد از فشار دادن
علل بروز کهیر بسیار زیاد هستند و شامل مصرف برخی مواد غذایی، داروها، برخی عفونت‌ها و نیش حشرات می‌شوند. در صورت ظهور علائم فوق، توصیه می‌شود که به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک ممکن است پس از بررسی علت بروز این حساسیت، داروهای آنتی‌هیستامین مانند قرص نئوتادین را برای شما تجویز کند.
درماتیت
درماتیت تماسی به عنوان یک آلرژی پوستی ناشی از مواد حساسیت‌زا تعریف می‌شود. زمانی که پوست با موادی که نسبت به آن‌ها حساسیت دارد در ارتباط قرار می‌گیرد، ممکن است پوست قرمز و دچار خارش شود. این واکنش به نام درماتیت تماسی (التهاب پوستی) شناخته می‌شود و دو نوع اصلی دارد:
- درماتیت تماسی تحریکی
- درماتیت تماسی آلرژیک
این نوع حساسیت می‌تواند منجر به خارش، تاول، خشکی و ترک‌های پوستی شود و در بیشتر مواقع، با قطع تماس با عامل محرک از بین می‌رود و نیازی به درمان خاصی ندارد. با این حال در موارد مزمن، مراجعه به متخصص پوست برای درمان ضروری است.
در مواردی که کودکان یا بزرگسالان به این نوع حساسیت پوست دچار می‌شوند، پزشک ممکن است داروهایی مثل قرص یا شربت نئوتادین تجویز کند. توجه داشته باشید که مصرف هرگونه داروی تسکین‌دهنده التهاب یا سایر علائم و درمان انواع حساسیت های پوستی باید تحت نظر و تجویز پزشک صورت گیرد.
آنژیوادم
آنژیوادم یکی از انواع حساسیت‌های پوستی است که علائمی مشابه به کهیر دارد. برخلاف کهیر، در بافت زیر پوست به وجود می‌آید و اغلب نیز در ناحیه صورت، لب، اطراف چشم، دهان و ناحیه تناسلی ایجاد می‌شود. این نوع از حساسیت پوستی که غشای مخاطی را درگیر می‌کند، بر اثر واکنش‌های آلرژیک یا مصرف برخی از داروها در فرد ایجاد می‌شود.
از علائم این نوع آلرژی می‌توان به خارش، احساس درد، احساس سوزش و گرما در ناحیه متورم اشاره کرد.
اگزما پوستی
اگزما یک بیماری التهابی پوستی است که به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به عوامل محرک ایجاد می‌شود. مهم‌ترین علت‌های ایجاد آن، استفاده از مواد حساسیت‌زا است. این نوع حساسیت واگیردار و خطرناک نیست و از عارضه‌های پوستی شایع بین افراد در گروه سنی مختلف است. علائم بارز اگزما پوستی عبارتند از:
- خارش
- خشکی پوست
- بثورات پوستی
- لکه‌های پوسته‌پوسته
- تاول
- عفونت پوستی
تاکنون درمانی قطعی برای اگزمای پوستی شناخته نشده است و فقط به کمک برخی داروهای پزشکی می‌توان علائم این بیماری را کنترل کرد.
فتودرماتوز (حساسیت به نور خورشید)
فتودرماتوز به عنوان یک عکس‌العمل غیرطبیعی به نور خورشید تعریف می‌شود. در نور خورشید، اشعه ماوراءبنفشی وجود دارد که در تماس با پوست، سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و باعث ایجاد بثورات پوستی مانند تاول یا لکه‌های پوستی می‌شود.
توجه داشته باشید که اگر پوستتان بیش از اندازه به نور خورشید حساسیت دارد، حتما به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا این مسئله امکان دارد ناشی از مصرف دارو یا مکمل‌ها باشد.
در صورتی که پزشک تشخیص دهد پوست شما به نور خورشید حساسیت دارد، ممکن است انجام موارد زیر را به شما توصیه کند:
- استفاده از کرم ضدآفتاب با اس‌پی‌اف 30 درصد یا بالاتر برای حفاظت از پوست در برابر این نوع حساسیت پوستی
- استفاده از لباس‌های پوشیده (آستین‌دار، یقه دار و…) یا کلاه لبه‌دار برای جلوگیری از قرار گرفتن پوست در معرض تابش مستقیم نور خورشید
- استفاده از ژل آلوئه‌ورا برای بهبود آفتاب‌سوختگی
روزاسه (آکنه بزرگ‌سالی)
این بیماری پوستی شایع، در ناحیه صورت ایجاد می‌شود و یکی از علائم آن سرخ شدن و برافروختگی صورت است. در هنگام استفاده از لوازم‌آرایشی، سوزش شدید در پوست به وجود می‌آید.
از جمله موارد مهم و تاثیرگذار در روند درمان و نکات خودمراقبتی در مورد روزاسه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خودمراقبتی دراین‌خصوص شامل استفاده از کرم‌های تجویز شده به صورت منظم و در بلندمدت است. استفاده منظم و مطابق دستور داروهای تجویز شده مانند ژل موضعی بریمونیدین به کاهش سرخی صورت و بهبود علائم کمک می‌کند.
- از مرطوب‌کننده‌ها و آب‌رسان‌های پوستی که برای حفاظت از پوست در برابر محرک‌ها مفید است، استفاده کنید. تا حد امکان مرطوب‌کننده‌های حاوی اسانس و عطر را از روتین پوستی خود حذف نمایید.
پیشگیری و درمان حساسیت‌های پوستی
بهترین راه برای جلوگیری از برخی حساسیت‌های پوستی، دوری از مواد محرک است. حتماً به یاد داشته باشید که اکثر حساسیت‌های پوستی به مشکل جدی و خطرناک تبدیل نمی‌شوند، اما در برخی موارد ممکن است عوارض خطرناک و نیاز به پیگیری داشته باشند.
اگرچه راهکارهایی برای درمان حساسیت فصلی در منزل وجود دارد؛ اما توصیه می‌شود برای تشخیص عوامل حساسیت‌زا به پزشک متخصص آلرژی مراجعه کنید.
جمع‌بندی
حساسیت پوستی یک مشکل شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی، از جمله تماس با مواد حساسیت‌زا، ایجاد شود. انواع حساسیت‌های پوستی ممکن است ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی تا مصرف مواد غذایی مختلف باشد. شناخت این حساسیت‌ها و مشاوره با پزشک متخصص می‌تواند کمک‌کننده باشد.
آلرژی پوستی شامل واکنش غیرطبیعی به عناصر بی‌ضرر است و ممکن است علائمی از عطسه تا بثورات پوستی ایجاد کند.
کهیر، درماتیت تماسی، آنژیوادم، اگزما، فتودرماتوز و روزاسه از جمله انواع حساسیت‌های پوستی معمول هستند که هر یک نیاز به تشخیص و درمان متخصصانه دارند. رعایت مراقبت‌های خاص و استفاده از محصولات مناسب می‌تواند به بهبود و کنترل انواع حساسیت های پوستی کمک کند.
